Torenstad langs IJssel en Berkel
De stad, nu met circa 47.000 inwoners, is van oorsprong een Germaanse nederzetting en daardoor één van Nederlands oudste permanente woonplaatsen. Zij ligt al meer dan 1700 jaar op de plek waar het riviertje de Berkel in de IJssel uitmondt. De ligging aan een rivier en op een goed verdedigbare plek is in vroegere eeuwen altijd belangrijk geweest, in verband met de scheepvaart en de aanvoer van hout, natuursteen, wol, graan en wijn. Ook voor de Romeinen was dit de ideale manier om hun troepen, paarden, wagens, victualiën en hun belegeringswerktuigen snel te kunnen verplaatsen en om de verbinding met Engeland te onderhouden.
Na de terugtocht van de Romeinse legioenen omstreeks het jaar 400 neemt de Frankische stam der Chamaven de macht over en noemt de nederzetting Zuid-venne, wat betekent: Rivierduinen te midden van drassige weidegronden. Rond 800, wanneer de IJsselstreek onderdeel is geworden van het feodale Frankische Rijk wijst de Karolingische keizer Zutphen aan als bestuurlijk centrum voor zijn leenman, de graaf van Hamaland. Zo’n twee eeuwen later is Zutphen een belangrijk handelscentrum geworden, dat eind 1100 van graaf Otto van Gelre (1181-1207) stadsrechten ontvangt en omstreeks het jaar 1300 al tot een betekenisvolle stad is uitgegroeid met de Sint Walburgiskerk als trots middelpunt.
Zoals nu nog blijkt uit het ankerkruissymbool op het wapenschild en op de vlag van de stad is ook Zutphen in de Middeleeuwen toegetreden tot het Hanzeverbond, een samenwerkingsorganisatie van kooplieden uit de Duitse steden rond de Oostzee en de Noordzee. Het Hanzeverbond, de Rijnhandel en het muntrecht hebben eeuwenlang een belangrijke bijdrage geleverd aan de welvaart van de stad: export van haring, boter en bier. Ook politieke manipulaties van de graven zorgen voor uitbreiding van de macht van Zutphen in de regio. De geschiedenisboeken vertellen dat de stadsbevolking in de loop der eeuwen niet vrij gebleven is van tragiek:
- Eind 9e eeuw verwoesten de Vikingen Zutphen, waarna er een “ringwal” met een 20 meter brede gracht, plus torens en poorten worden aangelegd.
- In 1284 en 1336 breken grote stadsbranden uit. Dit heeft tot gevolg dat de rijke stad zich in snel tempo aanpast. Huizen worden met stedelijke subsidies slechts in baksteen herbouwd. Vele tientallen stenen gebouwen in de stad dateren daarom nog van kelder tot kap uit de 14e eeuw.
- Na de roerige Gelderse Oorlogen in de eerste decennia van de 16e eeuw worden de vestingwerken van Zutphen gemoderniseerd, maar dat alles mag niet baten. Er wacht de bevolking veel ellende tijdens de 80-jarige oorlog met Spanje.
- Op 10 juni 1572 wordt de stad ingenomen door een zwager van Willem van Oranje, graaf Willem van den Berg. Hij verdrijft de Spanjaarden, die echter op 17 november 1572, onder bevel van Don Fadrique de Toledo, zoon van de hertog van Alva, terugkeren en de stad heroveren. Vervolgens richten ze een bloedbad onder de inwoners aan.
- Er volgen jaren van afwisselend bezetting en belegering. De waarschijnlijk minder bekende veldslag bij Warnsveld is een confrontatie geweest op 22 september 1586 tussen een Staats leger, met daarin veel Britse eenheden, en troepen onder leiding van hertog Farnese van Parma die voor de Spaanse koning vechten. Het Staatse leger heeft als doel de bevoorrading van Zutphen door de Spanjaarden te beletten, maar slaagt daar helaas niet in.
- Tussen 1582 en 1591 trekt het grootste deel van de bevolking weg of verliest het leven. In 1591 wordt de stad heroverd door Prins Maurits. Daarmee begint voor Zutphen een lange periode als garnizoens- en vestingstad. Maar voor de vrijheid heeft de Zutphense stadsbevolking inderdaad zwaar gebloed.
- In het rampjaar van 1672 wordt Zutphen aangevallen en veroverd door het Franse leger van koning Lodewijk XIV. Hij laat de Walburgiskerk opnieuw inrichten voor de katholieke eredienst, maar na de terugtrekking van de Fransen wordt de kerk weer teruggegeven aan de protestanten.
- In de Tweede Wereldoorlog wordt de stad zwaar getroffen door bombardementen en twee weken strijd in 1945. Bij het bombardement van 14 oktober 1944 laten meer dan 100 burgers het leven. Van de bijna 500 Joodse stadsgenoten zullen er na de bevrijding nauwelijks 50 terugkeren. Na de oorlog staat het dagelijks leven in het teken van wederopbouw, restauratie en industrialisatie.
Pelikaanstraat - Martinetsingel - Drogenapsteeg - 's-Gravenhof - Waterstraat - Barlheze - Broederenkerkhof - Korte Hofstraat - Houtmarkt - Sprongstraat - Agnietensteeg - Komsteeg - Rijkenhage - Dieserstraat - Isendoornstraat - Armenhage - Oudewand - Bernhardsteeg - Zaadmarkt - Oude Bornhof - Pelikaanstraat
Koffie- en Theehandel "De Pelikaan", Drogenapstoren, Walburgiskerk met librije, Oude stadhuis, Broederenkerk, Wijnhuistoren, Agnietenhof, Luthers Hofje, Spanjaardspoort, Berkelpoort, Oude Bornhof
- In deze wandelpuzzeltocht van bijna 4 km worden 28 multiple choice vragen gesteld over verschillende historische bezienswaardigheden die je op je route door Zutphen zult tegenkomen. De antwoorden op deze vragen zijn in de meeste gevallen eenvoudig te vinden op informatieborden die vlak bij - of tegen de gevel van - de desbetreffende bezienswaardigheid zijn aangebracht. Er zijn echter ook een aantal vragen die je niet zo maar 1-2-3 kunt beantwoorden. Hierbij is het de bedoeling dat je de bezienswaardigheid of attractie daadwerkelijk bezoekt óf raad vraagt bij de VVV c.q. de plaatselijke bevolking. Uiteraard staat het je vrij om het internet te raadplegen. Kortom: Aan jou de keuze hoe je de puzzeltocht maakt!
- Het is niet noodzakelijk om de wandelpuzzeltocht vanaf vraag 1 te doorlopen. Je bepaalt zelf bij welke vraag je wilt beginnen;
- In de puzzel kom je achter de antwoorden bij vraag 16 t/m 30 de volgende notatie tegen: A<getal> -> P<getal>. Voorbeeld: A3 -> P7. Dit betekent dat de letter achter het antwoord op vraag 3 de 7e letter vormt van de oplossing van deze wandelpuzzeltocht (NB: De letter "A" staat voor "Antwoord", de "P" voor "Positie");
- De tocht kan het beste in de periode april t/m half oktober worden gemaakt. De kans dat alle toeristische voorzieningen open zijn, is dan het grootst;
- Let tijdens de wandelpuzzeltocht te allen tijde goed op het verkeer om je heen!
- Klik hier om alle antwoorden en de oplossing van deze wandelpuzzeltocht terug te vinden.
Geef je mening over deze puzzeltocht
Belduna richt zich voortdurend op het verbeteren van de kwaliteit van haar dienst PuzzeltochtOnline.Daarom maken we graag gebruik van de waardevolle opmerkingen en suggesties van onze websitebezoekers en puzzelaars!
Mogen we in dit kader een paar minuten van je tijd vragen om onder het kopje "Reactie toevoegen" jouw ervaring met deze puzzeltocht met ons te delen?
We zien jouw bijdrage met veel belangstelling tegemoet!
Reacties
Reactie van Belduna
Beste Marian, dank voor je reactie! Fijn om te horen dat jullie zo genoten hebben van de wandelpuzzeltocht in Zutphen! We wensen jullie alvast heel veel plezier toe bij de wandelpuzzeltocht in de mooie hanzestad Deventer!
Met vriendelijke groet,
Belduna
Leuke route
Een ontzettend leuke route in een prachtige stad. De historische gebouwen worden hier met zorg onderhouden. De puzzeltocht bracht ons op leuke, verrassende plaatsen. We kregen zo een goed beeld van de stad. Een aantal vragen inderdaad moeten opzoeken omdat een bord weg was of een aantal gebouwen gesloten waren. Op maandag is de kerk gesloten en het hofje is alleen tussen 9.00en 13.00 uur toegankelijk. Het informatiebord bij vraag 2 staat er ook niet meer. Maar ondanks dat, enorm genoten van de leuke tocht. Zeker een aanrader. En niet vergeten bij de Pelikaan een heerlijke bak koffie of thee te nemen. Zeker de moeite waard en de bediening is uitzonderlijk vriendelijk en gastvrij.
Wat hebben wij genoten van jullie puzzeltocht door Zutphen!
Veel mooie plekjes gezien.
Er waren inderdaad wat vragen bij die we thuis moesten opzoeken op internet.
Verder vond ik het moeilijk om het uiteindelijke antwoord te vinden. Eerst gespiekt wat het antwoord was en toen uitgevogeld hoe het werkte. Toen ik dat door had was dat ook wel duidelijk.
Dankjewel voor de mooie tocht. We gaan de volgende keer Deventer doen 👍👍