Fraai dijkdorp langs het Spaarne
Op een steenworp afstand van de Noord-Hollandse hoofdstad Haarlem ligt het fraaie dijkdorp Spaarndam. Zoals de naam reeds doet vermoeden, ligt dit dorp bij een dam in de rivier het Spaarne.
In 1250 werd in opdracht van de Hollandse graaf Willem II (1227-1256) een schutsluis in het Spaarne aangelegd. Doel van deze waterkering was te voorkomen dat omliggende landerijen door zoutwater of door een gevaarlijke hoogwaterstand vanuit het IJ bedreigd zouden worden. Helaas was deze sluis geen lang leven beschoren: Reeds in 1285 werd deze volledig vernield als gevolg van een hevige stormvloed. Kort daarop liet Graaf Floris V (1254-1296) een nieuwe schutsluis bouwen. Rondom deze waterkering bevindt zich nu de pittoreske dorpskern van Spaarndam, dat sinds 1971 één van de eerste beschermde dorpsgezichten in Nederland is.
Bezienswaardigheden
Aan her kerkplein bevindt zich de hervormde Oude Kerk. Hier trouwde op 12 februari 1617 de beroemde Haarlemse kunstschilder Frans Hals met Lijsbeth Reyniers.
In de directe omgeving van Spaarndam liggen twee forten: “Fort Benoorden Spaarndam” aan de Redoute en “Fort Bezuiden Spaarndam” aan de Boezemkade. Beide maken deel uit van de “Stelling van Amsterdam”: een ring van forten rondom Amsterdam, die sinds 1996 prijkt op de Werelderfgoederenlijst van UNESCO.
Hansje Brinker
Op de smalle IJdijk staat het standbeeld van Hansje Brinker, een Nederlandse jongen die vooral in de Verenigde Staten bekend is geworden als hoofdpersoon uit het boek “Hans Brinker, or the silver skates” (1865) van Mary Mapes Dodge. In één van de episodes ziet Hansje een gaatje in de dijk waardoor water de polder in stroomt. Hij bedenkt zich geen moment en steekt zijn vinger in het gat. Hiermee heeft hij zowel de stad Haarlem als het achterliggende land tegen de dreigende zee kunnen behoeden! Ter herinnering aan deze moedige daad staat onder het standbeeld van Hansje Brinker de volgende tekst vermeld: “Opgedragen aan onze jeugd als een huldeblijk aan de knaap die het symbool werd van de eeuwigdurende strijd van Nederland tegen het water”.
Meer informatie over de geschiedenis van Spaarndam kun je lezen op de website van "Stichting Kolksluis Spaarndam" en de website van de "Historische Werkgroep Spaarndam".