Buitenplaats voor mens en natuur
In de 16e en 17e eeuw woeden in landen zoals Duitsland, Hongarije, Bohemen en de door Spaanse Habsburgers beheerste Nederlanden uitputtende godsdienstoorlogen. Voor tallozen leiden deze oorlogen tot verlies van leven, have en goed. Ook de bevolking van Frankrijk ontkomt niet aan de vervolgingen door katholieke heersers, met als gevolg dat duizenden gezinnen de vlucht nemen naar Noord-Amerika, Brandenburg of de Verenigde Zeven Provinciën der Nederlanden, met medeneming van hun familie- en bedrijfskapitaal en - nog belangrijker - met hun kennis en kunde op brede terreinen.
Ook de niet onbemiddelde telg van een Henegouwse koperslagersfamilie en tevens bezitter van landgoed Houdringe bij Rijssel, met de naam Marcus Mamuchet van Marrège (1575-1638), ziet geen toekomst meer in zijn vaderland en vertrekt naar Holland. Hij is hier succesvol, waardoor zoon Andries kan huwen met Cornelia de Malepart, die o.a. de buitenplaats De Eult bij Soestdijk inbrengt. In 1671 verhuizen Andries en Cornelia naar Baarn, niet ver van kasteel Drakenburg. Andries overlijdt echter in 1684. Zijn ongehuwde zoon Marcus Mamuchet van Houdringe erft het 3 km lange landgoed met hofstede. Hier laat Marcus in 1703 een vierkant zomerverblijf, een koetshuis, een jagershuis en een oranjerie in Franse stijl bouwen. Marcus Jr. leidt een teruggetrokken bestaan en sterft kinderloos (1657-1730). Zijn nichten verkopen het landgoed aan de familie Cornelis Hasselaer.
In 1755 doet zoon Pieter Cornelisz. Hasselaer de heerlijkheid weer van de hand en wel aan Jan Lucas van der Dussen, die gehuwd is met Johanna Maria Chalon (1741-1774). In 1760 voegen deze nieuwe bewoners twee elegante, halfronde vleugels toe aan het vierkante hoofdgebouw. Nog vijf keer daarna wisselt kasteel Groeneveld van eigenaar tot in 1940 Staatsbosbeheer het beheer van de buitenplaats en het 130 hectare grote park - in zowel Hollandse Barokke en Engelse stijl - op zich neemt. Let wel: Groeneveld is een prachtig rijksmonument doch geen kasteel. Het bouwwerk heeft namelijk nooit een defensieve functie gehad!
Interessant is dat in de linnenkamer van kasteel Groeneveld één van de drie xylotheken van Nederland te zien is. Alle drie zijn vervaardigd door Alexander Schlümbach in 1790. Een xylotheek (xylo = hout en theek = opbergplaats) is een houtverzameling van verschillende soorten bomen en ziet eruit als een rij boeken. Het zijn doosjes/kistjes in de vorm van een boek met in elk kistje een beschrijving en onderdelen van de betreffende boomsoort. Ze dienden voor botanisch onderzoek op universiteiten. Een bezoek aan het kasteel en haar xylotheek en interieur wordt warm aanbevolen.
Tip: Ga samen met je kinderen op zoek naar de kabouters in het kabouterbos in de tuin van Kasteel Groeneveld. Deze speurtocht is speciaal uitgezet voor kinderen van 2-6 jaar. Informatie hiervoor is verkrijgbaar bij de balie van het kasteel.