Stad geplunderd door Noormannen
Waar de Nederrijn de Lek ontmoet, de Kromme Rijn en het Amsterdam-Rijnkanaal zich bij deze trotse waterwegen voegen, daar ligt het nu 24.000 inwoners tellende historische stadje Wijk bij Duurstede, verenigd met de dorpen Cothen en Langbroek.
Bij deze strategisch goedgekozen plek had de Romeinse bezettingsmacht in haar tijd een solide verdedigingswerk opgericht, waarvan nog overblijfselen zijn teruggevonden. Na de aftocht van de legioenen ontwikkelde “Dorestad” zich omstreeks de 8e eeuw van onze jaartelling tot het belangrijkste handelscentrum van Noordwest-Europa. In de huidige naam kun je vandaag nog de oorspronkelijke naam van het stadje herkennen: Dorestad -> Duurstede.
Wie kent niet Ising’s fameuze schoolplaat over het plunderen van de welvarende stad door de Noormannen in de jaren 800 tot 900 na Chr.? Daarnaast schijnen havenverzanding en concurrentie van omliggende steden ertoe geleid te hebben dat het belang van Dorestad als handelscentrum geleidelijk verminderde.
Het zijn onrustige tijden. Reden waarom de graaf van Bentheim er een versterkt huis laat neerzetten, dat in 1270 verkocht wordt aan het geslacht Van Abcoude. Zweder 1e van Abcoude bouwt het uit tot een bakstenen woontoren met 75 vertrekken (is nog steeds onderdeel van kasteel Duurstede!).
In 1300 verkrijgt Wijk bij Duurstede stadsrechten van Gijsbrecht van Abcoude. Midden 14e eeuw wordt de stad in oostelijke richting uitgebreid en vermoedelijk in dezelfde periode voorzien van een stadsmuur met stadspoorten en versterkingstorens. Eén van de korenmolens - molen "Rijn en Lek" - wordt op een stadspoort gebouwd, zoals vandaag nog te zien is.
Niet lang heeft de familie Van Abcoude van haar bezitting in Duurstede kunnen genieten. David van Bourgondië - een adellijke kerkvorst uit het Franse hertogdom en gelijktijdig ook bisschop van Utrecht (1427-1496) - dwingt de Van Abcoude familie tot verkoop. Een ambitieuze uitbreiding van het kasteel vindt plaats. De genoemde bisschop neemt zich voor de monumentale Johannes-de-Doper kerk te verfraaien, maar door geldgebrek kan hij dit project niet voltooien. Pas in onze tijd is dit plan tot een succesvol einde gebracht.
Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek tellen vele rijks- en gemeentemonumenten. Een bezoek aan Museum Dorestad (heropening verwacht in 2021) en een wandeltocht langs de historische kastelen, panden en straatjes zorgen voor een onvergetelijke dag.