Etalage van een fleurige bedrijfstak
Al sinds 1950 wordt het bloemenpark "Keukenhof" in Lisse - vanaf half maart tot eind mei – door talloze mensen uit de hele wereld bezocht. Zij genieten van de bloeiende bomen en heesters, maar vooral van de kleurige schoonheid en het delicate parfum van ruim 7 miljoen bolgewassen. Die bollen zijn in de herfstmaanden en vóór de inval van de winterkou geplant. Niet iedereen realiseert zich hoeveel kennis, ervaring, arbeid, zorg en kapitaal in deze voorjaarsbloeiers er in de loop van vijf eeuwen zijn samengebundeld. De Keukenhof biedt haar bezoekers de unieke mogelijkheid om zelf te zien wat door deze belangrijke bedrijfstak is bereikt.
Carolus Clusius (1526-1609)
Veel hebben we te danken aan Charles de l’Écluse, geboren in de Noord-Franse stad Arras (Atrecht), die zich in academische kringen en geschriften graag met zijn Latijnse naam siert. Hij is plantkundige, arts en reiziger en onderhoudt intensieve contacten met geleerden en gelijkgestemden in het buitenland. Zoals bijvoorbeeld met de Habsburgse ambassadeur aan het Ottomaanse hof in Istanboel, de Vlaamse edelman Ghislain de Busbecq. De man heeft in de Turkse stad Edirne een bijzondere bloem gezien en sultan Süleyman de Grote is zo vriendelijk hem een aantal bollen te schenken. De Turken noemen de bloem “tulipan” omdat zij zo sterk lijkt op de fraaie vorm van de tulband van de sultan.
Ook Clusius ontvangt van zijn verre vriend enkele exemplaren, die hij in zijn Hortus Botanicus te Leiden plant. Hij stelt al spoedig vast dat de tulp helaas geen medicinale eigenschappen bezit. Maar wel vermoedt hij dat deze uitheemse bloem een grote sierwaarde vertegenwoordigt, te oordelen naar de opgetogen reacties van Hortus-bezoekers. Zelfs kunstschilders raken door de bloem gefascineerd. Welgestelde kooplieden en magistraten blijken bereid forse bedragen neer te tellen voor schilderijen van fleurige boeketten, waarin de tulp - en vooral gestreepte varianten - een prominente plaats krijgt.
Van windhandel naar een nieuwe bedrijfstak
Begin 1600, aan het begin van de Gouden Eeuw, stijgen de prijzen voor tulpenbollen door speculatie naar uitzinnige hoogten. In de stad Alkmaar wordt bijvoorbeeld een partijtje van 70 tulpensoorten voor het gigantische bedrag van 90.000 gulden verkocht. Maar toenemende invoer uit Turkije en de catastrofale effecten van virusziekte botrytis maken in 1637 een snel einde aan de windhandel. Door de instortende prijs van de tulpenbol geraken vele speculanten aan de bedelstaf.
De bollenkwekers in de kustprovincies proberen de tegenslag te boven te komen. Men realiseert zich dat er ondanks alles een goede boterham te verdienen valt aan bloembolgewassen, mits er voor een verstandige en op de lange termijn gerichte aanpak wordt gekozen. De eerste stap is verbreding van het aanbod van geschikte bolgewassen. De onderstaande tabel geeft een indruk van de in Nederland onderzochte gewassen:
| Naam | Gebied van herkomst |
|---|---|
| Anemoon | Gematigde zone van het noordelijk halfrond |
| Aronskelk | Zuidelijk halfrond |
| Blauwe druifjes | Middellandse Zeegebied, Midden-Oosten |
| Dahlia | Mexico |
| Gladiool | Zuidelijk Afrika |
| Hyacint | Midden-Oosten |
| Iris | Midden-Oosten, Egypte |
| Keizerskroon | Turkije, Iran, Afghanistan |
| Krokus | Zuid-Europa, Turkije, Noord-Afrika, Centraal-Azië |
| Lelie | Noord-Amerika en Azië |
| Narcis | West-Europa |
| Nerine | Zuidelijk Afrika |
| Oxalis | Chili, Argentinië |
| Ranonkel | Gematigde zone van het noordelijk halfrond |
| Scilla / Sterhyacint | Zuid-Azië, Rusland |
| Sneeuwklokje | Turkije, Iran, Kaukasus |
Van Groot Economisch Belang
We zijn nu zo’n vier eeuwen verder. De jaarlijkse productie en export van bloemen, bolgewassen en planten zorgen voor een miljardenomzet. Nederland geldt als wereldspeler op dit terrein. Maar dit succes is niet vanzelf gekomen. Op actieve en slimme wijze weten de kwekers wereldwijd de consumenten te imponeren door het aanbod van nieuwe kleuren en geuren van hoge kwaliteit. De bedrijfstak wordt in alles gesteund door:
- wetenschappelijk onderzoek;
- nauwe samenwerking van bedrijven en veilingen;
- schaalvergroting;
- computerisering en moderne technieken;
- snelle leveranties dankzij goede vliegverbindingen en moderne koelwagens;
- het organiseren van tentoonstellingen en presentaties in wereldsteden;
- het organiseren van indrukwekkende corso’s in Nederland;
- het trekken van bezoekers naar de bollenvelden.
Bloemenpark Keukenhof
De Keukenhof functioneert bij de promotie van bloemen en bolgewassen als dé etalage van deze bedrijfstak. Als je tijdens de lente in de omgeving van Lisse bent, dan is een bezoek aan dit wereldberoemde bloemenpark meer dan de moeite waard!