Zwolle

Hanzestad aan het Zwarte Water

De hanzestad Zwolle is ruim 10 eeuwen geleden op een zandrug tussen de IJssel en de Overijsselse Vecht, aan het riviertje de Aa, ontstaan. Deze zandrug is voor de opmerkzame bezoeker nog altijd goed zichtbaar door de hoogteverschillen in de stad en is door de eeuwen heen een prima bewoonbare plaats in het verder moerassige landschap gebleken. Zo’n gunstige plek werd destijds een 'suolle' genoemd, hetgeen geleidelijk evolueerde tot de naam Zwolle.

De oudste schriftelijke vermelding van Zwolle vond men terug in een oorkonde uit het jaar 1040, waarin een aan Sint Michaël gewijde parochiekerk, gelegen op de plaats waar nu de Grote Kerk staat, door de bisschop van Utrecht aan het kapittel van Deventer wordt geschonken. In 1230 ontvangt Zwolle op de Spoolderberg, een rivierduin bij het buurtschap Spoolde, formele stadsrechten van de Utrechtse bisschop Wilbrand van Oldenburg, als dank voor de hulp bij het bouwen van een burcht in Hardenberg. Er worden vervolgens aarden verdedigingswerken aangelegd en hiermee komt er extra vaart in de groei van de jonge stad. Het kostbare marktrecht verwerft de stad in het jaar 1265.

Het ligt voor de hand dat omliggende groeikernen deze ontwikkelingen met argusogen volgen. In 1324 wordt de stad in brand gestoken door Zweder, Heer van Voorst, die door de voorspoedige groei van Zwolle zijn machtspositie ondergraven ziet. De stad wordt snel herbouwd en ditmaal omringd door een stenen muur; ook wordt haast gemaakt om de gevels van de woonhuizen en gebouwen van steen op te trekken. In 1361 probeert de Heer van Voorst opnieuw de stad in brand te steken, maar dit lukt slechts ten dele.

In 1438 verkrijgt Zwolle het belangrijke stapelrecht van bisschop Rudolf van Diepholt. De Habsburger keizer Frederik III van het Heilige Roomse Rijk bevestigt in 1448 de stadsrechten van Zwolle door de stad op te nemen onder de steden van het Duitse Rijk, zie ook de keizerskroon op het Zwolse stadswapen. Zwolle treedt als handelsstad toe tot de Hanze en is in de vijftiende eeuw, de bloeitijd van de stad, het centrum van de Moderne Devotie, een religieuze beweging die zich op initiatief van Geert Grote, aanvankelijk vanuit Deventer, maar later vanuit Zwolle, over een groot deel van Europa uitbreidt. Thomas à Kempis schrijft in het klooster de Agnietenberg "De imitatione Christi", na de Bijbel het meest gelezen boek van de Christenheid.

Tijdens de 80-jarige oorlog versterkt Prins Maurits de weerbaarheid van Zwolle met als doel de stad als basis te kunnen gebruiken bij de herovering van het door Spaanse troepen bezette Overijssel. In die langdurige worsteling zijn de inwoners van Zwolle voor verwoesting en menselijk leed gespaard gebleven. Daarom kunnen we ook in de 21e eeuw nog maximaal van de vele historische gebouwen in de binnenstad, waaronder de gezichtsbepalende Sassenpoort en de Peperbustoren genieten.

Sinds de Franse tijd acteert Zwolle als trotse vertegenwoordiger van de provincie Overijssel. Je zult zelf kunnen ervaren bij een bezoek aan het oude hart van de stad hoe sterke aantrekkingskracht zij uitoefent op zowel Nederlanders als buitenlandse bezoekers.